Kaneel

In de categorie superspecerijen wordt naast kurkuma en gember ook vaak kaneel genoemd. Deze specerijen worden wereldwijd al eeuwen gebruikt als traditionele medicijnen en smaakmakers. Onderzoek lijkt aan te tonen dat kaneel zelfs kan helpen bij het afvallen. Maar is dit ook echt zo? Werkt zo’n klein beetje poeder echt zo goed? Daarnaast rijst de vraag: hoe gezond is kaneel eigenlijk? En welke gezondheidsclaims over deze specerij kunnen we als terecht beschouwen op basis van de wetenschap? Je leest het hier.

Dit artikel bevat 8 referenties naar wetenschappelijke onderzoeken.

Auteur: Jeroen van der Mark, MSc. Onderzoeker en coach

Gepubliceerd: 3 januari 2024
Laatste update: 27 februari 2024

Inhoudsopgave

Waar komt kaneel vandaan?

Kaneel is afkomstig van kaneelstokjes, die je in de natuur terugvindt in het binnenste van de schors van de tropische Cinnamomum-plant [1]. Er zijn twee soorten kaneel:

Ceylon, welke je terugvindt in Sri Lanka en India
Cassia kaneel, ook wel Chinese kaneel genoemd.

In studies wordt altijd de Ceylon-variant gebruikt; dit komt doordat de Chinese Cassia-kaneel schadelijk is voor de gezondheid wanneer je hier meer van gebruikt dan af en toe een snufje. Hieronder lees je waarom dat zo is.

Ceylon of Cassia/Chinese kaneel: welke is gezonder?

Koop je kaneel, ga dan voor de Ceylon-variant. De Chinese variant bevat namelijk hogere niveaus van het stofje coumarine, wat schadelijk voor de gezondheid is in grotere hoeveelheden en/of wanneer je dit met regelmaat eet [2][3]. Met één theelepel Chinese kaneel krijg je eigenlijk al meer binnen van coumarine dan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid.

Gebruik je slechts af en toe een snufje kaneel of een theelepel in je baksels, dan hoef je je niet zo’n zorgen te maken over of je Ceylon- of Chinese kaneel kiest.

Ceylon-kaneel is iets duurder dan de Chinese variant, dus deze vind je dan ook het meeste terug in de winkelschappen. Gebruik je bijna dagelijks kaneel, ga dan even bewust op zoek naar de Ceylon-variant.

En natuurlijk dien je zeker op te passen met kaneel-supplementen. Wanneer je deze neemt, zul je met de Chinese variant je gezondheid juist in gevaar kunnen brengen.

Hoe gezond is kaneel?

Aan het poeder afkomstig van die kaneelstokjes wordt verschillende gezondheidsvoordelen toegeschreven. Van kaneel wordt bijvoorbeeld gezegd dat het helpt de bloedsuikerspiegel te reguleren – en dit klopt [4][5].

Maar er is meer. Een groot overzichtsartikel uit 2013 keek naar maar liefst 85 wetenschappelijke artikelen over deze specerij [5]. Een beperking die de auteurs van dit overzichtsartikel noemen is dat veel van de genoemde studies laboratoriumonderzoeken (in vitro) betreffen. En een resultaat dat in een lab wordt verkregen, hoeft natuurlijk niet altijd bij mensen ook te zien te zijn. Dus ook hier wordt gesteld dat meer onderzoek onder mensen (in vivo) nodig is om duidelijke claims te maken over hoe gezond kaneel precies is. Zowel in vitro als in vivo onderzoek heeft in ieder geval duidelijk laten zien dat kaneel anti-parasitair, anti-oxidant en anti-microbieel is.

Dit overzichtsartikel kwam met de volgende conclusies naar aanleiding van verschillende onderzoeken onder mensen.

Kaneel:

helpt bij gewichtsverlies bij mensen met diabetes type 2
leidt tot afname van (het slechte) LDL-cholesterol en toename van (het goede) HDL-cholesterol
zorgt voor verlaging van de bloeddruk
versnelt het opruimen van vrije radicalen.

Bij onderzoek onder dieren werd onder andere een afname van diarree en snellere wondheling bij ratten bij ratten waargenomen. Bij in-vitro studies werden er nog meer verschillende interessante effecten gevonden. Zo wordt er momenteel onderzoek gedaan naar het effect van kaneel op de ontwikkeling van Alzheimer. Het zal nog wel even duren voor zulke resultaten zich zullen vertalen naar duidelijke conclusies over wat deze specerij op dit gebied voor ons kan betekenen.

Voedingswaarde kaneel

Hoeveelheid per 100 g

Energie: 247 kcal

Vet: 1,2 g

Koolhydraten: 81 g

Voedingsvezels: 53 g

Suikers: 2,2 g

Eiwitten: 4 g

Helpt kaneel bij afvallen?

Een nieuw overzichtsartikel uit 2020 liet zien kaneel kan helpen bij gewichtsverlies [6]. Onderzoekers concludeerden op basis van data afkomstig van 12 studies dat kaneel op de volgende manieren kan helpen bij afvallen:

het verlaagt het gewicht (met gemiddeld 1,02 kilogram)
kaneel verlaagt de BMI (met gemiddeld 0,51)
het doet de middelomtrek afnemen (met gemiddeld 2,40 centimeter)
en het verlaagt het vetpercentage (met gemiddeld 1,02%).

Voor proefpersonen jonger dan 50 jaar en met een BMI van hoger dan 30 werden sterkere effecten gevonden.

Wat het exacte mechanisme hierachter is, is nog niet helemaal duidelijk. Het lijkt erop dat kaneel indirect de eetlust iets remt, onder andere doordat het invloed heeft op het gevoel van verzadiging en de suikerspiegelregulatie [7]. Zoals je ziet in de voedingswaarde van kaneel hierboven, bevat het veel voedingsvezels; dit zal bijdragen aan het verzadigde gevoel.

Nu is 1 kilo gemiddeld gewichtsverlies natuurlijk niet een extreem resultaat. Ook keken deze studies alleen naar effecten op een relatief korte termijn, waardoor we niet weten wat de effecten zullen zijn op de langere termijn. Wil je afvallen, dan kun je prima kaneel opnemen in je dagelijkse voeding – maar we blijven erop hameren dat dé sleutel voor gezond gewichtsverlies blijft: je gewoontes veranderen, zodat je minder en gezonder gaat eten, en voldoende gaat bewegen. Zorg kortom voor een negatieve energiebalans. Alles over effectief gewichtsverlies lees je op onze overzichtspagina over afvallen.

Een tweede manier waarop kaneel kan helpen met afvallen, is door het te gebruiken als suikervervanger. Een snuf kaneel bevat vrijwel geen calorieën, maar geeft wel een lekker smaakje aan je koffie, thee of yoghurt. Wil je minder energie binnenkrijgen als zoetekauw, vervang dan eens je suiker door kaneel.

Hoeveel kaneel is gezond?

Nu vraag je je vast af: hoeveel kaneel moet je nemen, wil het gezond zijn? Laat ik nogmaals benadrukken bij de aanbevelingen uitgegaan wordt van Ceylon-kaneel, gezien de mogelijke schadelijke effecten die Cassia-kaneel kan hebben voor de gezondheid.

De studie naar de effecten van kaneel op gewicht kwam met een aanbevolen dosering: bij een dosis van 2 gram per dag, 12 weken lang, nam het vetpercentage significant af.

Een meta-analyse die 10 randomised controlled trials samenvatte, keek naar het effect van kaneelsupplementatie op diabetes type 2 en cholesterolwaardes [8]. De resultaten: een dosering van 120 mg tot 6 gram per dag voor 4 tot 18 weken verlaagde de bloedsuiker, het totale cholesterol en het slechte LDL-cholesterol, en verhoogde het goede HDL-cholesterol.

Voor kaneel hoef je niet per se dure supplementen te kopen. Dit kun je in de supermarkt net zo goed vinden.