Koper

Wat is koper?

Ons lichaam kan mineralen en spoorelementen niet zelf aanmaken. We moeten deze met de voeding binnenkrijgen. Bij een behoefte van enkele microgrammen tot een tiental milligrammen spreken we van spoorelementen. Koper is een essentieel spoorelement en speelt een belangrijke rol bij verschillende processen in het lichaam [1][2].

Functie van koper

Koper speelt een essentiële rol bij de vastlegging van ijzer in hemoglobine. Daarnaast is het een activator voor enzymen die zuurstof overdragen in de cel. Verder zijn koper bevattende enzymen van belang voor een goed werkend immuunsysteem. Ook is koper betrokken bij de vorming van bindweefsel en botten en pigment van het haar [1][2][3][4].

Bronnen van koper

Koper zit onder andere in groente, fruit, vlees, brood en andere graanproducten, en cacaoproducten. Daarnaast krijgen we het binnen met ons drinkwater. Een gezond en gevarieerd voedingspatroon levert zo’n 2-5 mg koper. Hiervan wordt 30% geabsorbeerd [1][3][5][6].

Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid

	Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (milligram) [7][8]
Kinderen
6-11 maanden	0,3
1-2 jaar	0,3
2-5 jaar	0,4
6-9 jaar	0,5
Mannen
9-13 jaar	0,7
14-17 jaar	0,9
18-50 jaar	0,9
50-70 jaar	0,9
> 70 jaar	0,9
Vrouwen
9-13 jaar	0,7
14-17 jaar	0,9
18-50 jaar	0,9
50-70 jaar	0,9
> 70 jaar	0,9
Zwangere vrouwen	1,0
Bij borstvoeding	1,3

Gevolgen tekort

Tekorten aan koper komen nagenoeg niet voor. Het lichaam past de opname namelijk aan, aan de behoefte. Bij tekorten in het lichaam of in de voeding nemen de darmen meer en/of efficiënter koper op [9][10].

Er zijn een aantal factoren die het risico op een tekort aan koper kunnen vergroten. Een gastric bypass of operaties aan het maag-darmkanaal kunnen de opname van koper in de darmen verminderen [11,12]. Ook bij een te grote inname aan ijzer, zink en vitamine C zorgt ervoor dat koper minder goed opneemt [13].

Een ernstig tekort aan koper kan leiden tot bloedarmoede, een lichtere huid en botontkalking [13].

Gevolgen overschot

Een teveel aan koper is schadelijk voor de gezondheid. Het is lastig om te veel koper binnen te krijgen met je voeding. Mensen met de ziekte van Wilson, een zeldzame stofwisselingsziekte, lopen het risico om last te krijgen van koperstapelingen in het lichaam. Zij moeten een koperarm dieet volgen.

De kans is klein dat je via eten te veel koper binnenkrijgt. Extreem veel koper in het lichaam kan leiden tot geïrriteerde darm- en slijmvliezen [1][2][13]. Daar kun je misselijk van worden, van gaan braken of diarree van krijgen. Er zijn daarnaast aanwijzingen dat een te hoge koperinname klachten van Alzheimer kunnen versterken. Hier moet nog meer onderzoek naar gedaan worden [14][15].

Moet ik koper suppleren

Tekorten aan koper komen nagenoeg niet voor. Je krijgt met je voeding voldoende binnen. Het is daarom niet nodig om koper te suppleren.