Waarom moet je slaapkamer helemaal verduisterd zijn?

Wellicht is het tijd om te investeren in verduisterende gordijnen… Lichtbronnen in je slaapkamer hebben toch meer invloed op je slaapkwaliteit dan je zo op het eerste gezicht denkt. Uit recent onderzoek blijkt dat overmatige blootstelling aan licht zelfs kan leiden tot depressieve symptomen. Slapen in totale duisternis komt niet alleen je slaapkwaliteit ten goede, maar dus ook je psychische gezondheid. Hoe kan het nu dat licht zo veel invloed heeft op je emotionele staat?

Biologische klok

De interne biologische klok die ons slaapritme bewaakt, werkt grotendeels op basis van de blootstelling aan daglicht. Het is al vaker aangetoond dat blootstelling aan kunstmatige lichtbronnen gedurende de avond een verstoring geven van je slaapritme. Omdat de moderne mens in grote mate afhankelijk is van verlichting om ’s avonds dingen te ondernemen, kan er dus een probleem ontstaan in de afstemming tussen je interne biologische klok en de externe natuurlijke dag- en nachtritmes ^[1].

Iedereen loopt risico

Lichtbronnen in de avond kunnen je interne biologische klok verstoren.

Studies in het verleden hebben aangetoond dat een minimale blootstelling aan licht gedurende de nacht al onder andere het risico vergroot op het ontwikkelen van slaapproblemen en psychische problemen. Als je kijkt naar de rol die kunstmatige verlichting (denk ook aan de vele beeldschermen) speelt in onze maatschappij, kun je dus concluderen dat vrijwel iedereen in een moderne samenleving dus risico loopt ^[2].

Nachtelijke lichtbronnen & depressieve symptomen

Onderzoekers hebben gedurende twee jaar met lichtmeters nachtelijke licht-intensiteit gemeten in de slaapkamers van ruim 800 Japanse ouderen, en bekeken middels vragenlijsten of er in de loop van die twee jaar ook sprake was van het ontwikkelen van depressieve symptomen.

Een significant aantal mensen (ruim 70) in het onderzoek ontwikkelden depressieve symptomen in de follow-up-periode van die twee jaar. Uit de analyses bleek een verband te bestaan tussen de mate van licht waarin deze mensen waren blootgesteld, en de mate waarin ze depressieve symptomen ontwikkelden ^[3].

Mensen die blootgesteld waren aan een lichtintensiteit van meer dan 5 lux bleken sneller depressieve symptomen te ontwikkelen dan mensen die in compleet donkere ruimtes sliepen. Even voor context: 10 lux is ongeveer de lichtintensiteit van een kaars op ongeveer 30 cm afstand.

Toekomstig onderzoek

Omdat het hier om een observerend onderzoek gaat is het natuurlijk lastig om de relatie tussen oorzaak en gevolg te onderscheiden. Men kijkt naar wat er gebeurt, maar hóe dit precies gebeurt verdient verder onderzoek. Ondanks deze onduidelijkheid lijkt het aannemelijk dat het komt door een (lichte) verstoring van de slaap.

Blootstelling aan (felle) lichtbronnen in de avond kan je interne biologische klok beïnvloeden, en bijvoorbeeld de melatonineproductie verstoren. Dit is een hormoon dat slapen in het donker bevordert, wat dus ook potentieel psychologische effecten heeft. Toekomstig onderzoek zal dit mechanisme wellicht verder kunnen verklaren.

Conclusie

Ondanks dat de steekproef in deze studie vooral oudere mensen betrof, moet je niet denken dat je je als jonger persoon hier geen zorgen over hoeft te maken. Hoe jonger je ogen zijn, hoe gevoeliger ze zijn en hoe meer licht ze registreren. De capaciteit om licht waar te nemen is bij een 70-jarige nog maar een vijfde deel van wat een tiener kan zien. Ongeacht je leeftijd is het dus een goed idee om je slaapkamer volledig duister te maken, niet alleen voor de kwaliteit van je slaap, maar ook voor je (psychische) gezondheid.