Fosfor

Wat is fosfor?

We nemen met onze voeding niet het mineraal fosfor op, maar verbindingen met fosfor. Dit noemen we ook wel fosfaat. Ook in het lichaam komt fosfor niet los voor, maar als fosfaatverbindingen. In ons lichaam komt ongeveer 700 gram fosfaat voor [1][2].

Functie van fosfor

Fosfor heeft als fosfaat verschillende functies in ons lichaam:

• Een groot deel van het fosfaat in ons lichaam geeft samen met calcium, als calciumfosfaat, stevigheid aan ons skelet.
• Fosforverbindingen werken als buffer in ons bloed en weefselvocht en handhaven een constante zuurgraad.
• Het is een belangrijk onderdeel van adenosinetrifosfaat (ATP) en daarbij essentieel voor de energiestofwisseling.
• Veel stofwisselingsproducten worden tijdelijk aan fosfaat gekoppeld.
• Veel enzymen bevatten fosfaatgroepen als bouwsteen.
• Fosfaat is een belangrijk onderdeel van ons DNA en RNA [1][2].

Bronnen van fosfor

Fosfaat zit in melk, kaas, vlees, volkorenproducten, aardappelen, peulvruchten en groenten. De opname van fosfor is van een aantal factoren afhankelijk. Als er minder fosfaten in het lichaam aanwezig zijn worden er meer opgenomen. Maar ook de aanwezigheid van vitamine D3, oxaalzuur en fytinezuur hebben invloed op de opname. Ten slotte is een goede verhouding van calcium en fosfaat in de voeding belangrijk, deze moet 2:1 zijn [1][2].

Adequate inname

Categorie/leeftijd	Adequate inname van fosfor (milligram per dag) [3,4]
Kinderen
6-11 maanden	420
1-2 jaar	470
2-5 jaar	470
6-9 jaar	540
Mannen
9-13 jaar	700
14-17 jaar	700
18 jaar en ouder	550
Vrouwen
9-13 jaar	700
14-17 jaar	700
18 jaar en ouder	550
Zwangere vrouwen	700
Vrouwen die borstvoeding geven	900

Gevolgen van een tekort

Tekorten aan fosfor komen weinig voor. Alleen in gevallen van overmatig medicijngebruik, bijvoorbeeld maagzuurremmers, kan een tekort ontstaan. Een tekort aan fosfor is te herkennen aan pijn in spieren en botten, gebrek aan eetlust en het ontstaan van nierstenen [5].

Gevolgen van een overschot

Er is geen aanvaardbare bovengrens vastgesteld voor fosfor. Volwassenen kunnen volgens de EFSA een inname van 3.000 milligram fosfor per dag goed verdragen. Een te grote inname van fosfor met een normale voeding bij een goede gezondheid komt nagenoeg niet voor. Wat we wel zien is dat bij minder goed werkende nieren klachten kunnen ontstaan. Als deze te weinig fosfor uitscheiden kan er na verloop van tijd botontkalking ontstaan [5].

Moet ik fosfor suppleren?

Tekorten aan fosfor komen nagenoeg niet voor. Meer gebruiken van een voedingsstof dan het lichaam nodig heeft, geeft geen gezondheidsvoordelen. Daarom is het niet nodig om fosfor te suppleren.