Fluoride

Wat is fluoride?

In dit artikel bespreken we fluoride in plaats van fluor. Fluor is namelijk in pure vorm een giftig gas. In onze voeding is fluor altijd gebonden aan een andere stof. Bijvoorbeeld aan natrium of calcium. In deze verbinding is fluor niet meer giftig en noemen we het fluoride. Fluoride komt voor in onze tanden en botten [1][2][3]. Waarschijnlijk ken je het voornamelijk als ingrediënt van tandpasta. Wat ons gebit beschermt tegen gaatjes.

Functie van fluoride

Fluoride beschermt ons gebit. Als fluoride wordt opgenomen door het tandglazuur, zijn onze tanden beter beschermd tegen tandbederf [1][2][3]. Een vergelijkend onderzoek in de gemeente Tiel en Culemborg laat dit duidelijk zien. In de gemeente Tiel werd wel fluoride toegevoegd aan het water, in Culemborg niet. Na 15 jaar was het aantal kinderen met tandcariës in Tiel een stuk lager dan in Culemborg. Toch is het drinkwater in Nederland niet gefluorideerd. Van nature komt er wel fluoride voor in ons drinkwater, maar niet overal genoeg om onze tanden te beschermen tegen gaatjes [1].

Behalve dat fluoride ons gebit beschermt en onderdeel is van het calciumcomplex in onze botten en gebit is fluoride ook betrokken bij verschillende enzymreacties in het lichaam [1].

Bronnen van fluoride

In vrijwel alle voedingsmiddelen zit een kleine hoeveelheid fluoride. Maar vooral thee en zeevis zijn een goede bron van deze voedingsstof. Toch zit er te weinig fluoride in ons eten en drinken om het gebit goed te beschermen tegen tandbederf. Daarom is het belangrijk om tabletten of tandpasta met fluoride te gebruiken [1][2][3].

Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid

De richtlijnen voor het gebruik van fluoride is vooral uitgedrukt in het gebruik van fluoride houdende tandpasta. De adviezen hiervoor luiden als volgt:

• 0-2  jaar, vanaf de doorbraak van de 1e tand: 1 keer per dag tandenpoetsen met fluoride-peutertandpasta (0,05-0,075% fluoride)
• 2-5 jaar: 2 keer per dag tandenpoetsen met fluoride-peutertandpasta (0,05-0,075% fluoride)
• Vanaf 5 jaar: 2 keer per dag tandenpoetsen met fluoride-tandpasta (0,1-0,15 % fluoride) [3]

Extra toediening, bijvoorbeeld met tabletten, is alleen nodig op advies van een tandarts of mondhygiënist [1].

Gevolgen tekort

Een tekort aan fluoride verhoogt het risico op tandbederf [1][2][3].

Gevolgen overschot

In landen als de Verenigde Staten komt regelmatig een overschot aan fluoride voor. Dit komt omdat het drinkwater hier veel fluoride bevat [1]. In Nederland ontstaan gevolgen van een overschot voornamelijk door overmatig gebruik van fluoridetabletten [3]. Een overschot aan fluoride kan bruine vlekken en strepen op de tanden veroorzaken. Dit noemen we ook wel zebratanden. Daarnaast kunnen de nieren, botten, zenuwen en spieren worden aangetast bij een overmatig gebruik van fluoride [1][2][3]. Een veilige bovengrens voor volwassenen is 7 milligram fluoride per dag. Voor kinderen van 9-14 jaar is dit 5 milligram. Kinderen van 4-8 jaar mogen maximaal 2,5 milligram fluoride per dag binnenkrijgen. 1,5 milligram is de maximale hoeveelheid voor kinderen van 1 tot 3 jaar [4].

Moet ik fluor suppleren?

We krijgen via onze voeding en drinkwater niet voldoende fluoride binnen om ons gebit te beschermen. Daarom is het advies om een tandpasta met fluoride te gebruiken. Suppletie door middel van fluoridetabletten is dan niet nodig. Sterker nog, een overschot aan fluoride kan nadelige effecten met zich meebrengen. Gebruik dit dan ook alleen onder de begeleiding van je tandarts of mondhygiënist.